ਨਵਰਾਤਰੀ 2024 ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਕਿਸ ਦੇਵੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ? ਰਸਮਾਂ, ਮੰਤਰਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ੁਭ ਸਮਿਆਂ ਨੂੰ ਜਾਣੋ
ਨਵਰਾਤਰੀ 2024: ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਅਰਥਾਤ ਦਵਿਤੀਆ ਤਿਥੀ ਨੂੰ ਮਾਂ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਨੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਇਹ ਤਾਰੀਖ ਅੱਜ ਯਾਨੀ 4 ਅਕਤੂਬਰ, ਦਿਨ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਹੈ। ਮਾਂ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਨੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸੁਖ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਦੀਪਕ ਗਰਗ
ਕੋਟਕਪੂਰਾ 4 ਅਕਤੂਬਰ 2024: ਇਸ ਵਾਰ ਸ਼ਾਰਦੀਯ ਸ਼ਾਰਦੀਯ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ 3 ਅਕਤੂਬਰ, ਵੀਰਵਾਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 11 ਅਕਤੂਬਰ ਦਿਨ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਤੱਕ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਮਾਂ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦਾ ਇਹ ਰੂਪ ਬਹੁਤ ਕੋਮਲ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ, ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਮਾਤਾ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬ੍ਰਹਮ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਤਪੱਸਿਆ ਅਤੇ ਚਾਰਿਣੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਤਪੱਸਿਆ ਕਰਨ ਵਾਲੀ। ਦੇਵੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਜਪ ਮਾਲਾ ਅਤੇ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਮੰਡਲ ਫੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਵਿਸ਼ਯ ਪੁਰਾਣ ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ।
ਅੱਗੇ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ, ਮੰਤਰ, ਆਰਤੀ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਨੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸਮੇਤ ਪੂਰੇ ਵੇਰਵੇ ਜਾਣੋ…
ਪੂਜਾ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ (ਨਵਰਾਤਰੀ 4 ਅਕਤੂਬਰ 2024 ਸ਼ੁਭ ਮੁਹੂਰਤ)
- ਸਵੇਰੇ 07:51 ਤੋਂ ਸਵੇਰੇ 09:19 ਤੱਕ
- ਸਵੇਰੇ 11:51 ਵਜੇ ਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ 12:38 ਵਜੇ ਤੱਕ (ਅਭਿਜੀਤ ਮੁਹੂਰਤ)
- ਦੁਪਹਿਰ 12:15 ਤੋਂ 01:43 ਵਜੇ ਤੱਕ
- ਸ਼ਾਮ 04:39 ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ 06:07 ਤੱਕ
ਦੇਵੀ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ ਕੀ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ
- ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰੋ ਅਤੇ ਗਊ ਮੂਤਰ ਛਿੜਕ ਕੇ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰੋ। ਇੱਥੇ, ਇੱਕ ਲੱਕੜ ਦੇ ਤਖ਼ਤੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਲਾਲ ਜਾਂ ਚਿੱਟਾ ਕੱਪੜਾ ਵਿਛਾਓ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਨੀ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਜਾਂ ਮੂਰਤੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰੋ।
- ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਤਿਲਕ ਲਗਾਓ, ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਮਾਲਾ ਚੜ੍ਹਾਓ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਘਿਓ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾਓ। ਬਜੋਤ 'ਤੇ ਹੀ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਕਲਸ਼ ਰੱਖੋ। ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਲਾਲ ਚੁੰਨੀ ਨਾਲ ਢੱਕ ਕੇ ਇਸ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰੋ-
ਯਾ ਦੇਵੀ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼ੁ ਮਾਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਣੀ ਯਥਾ ਸਂਸ੍ਥਿਤਾ ॥
ਨਮਸ੍ਤੇਸਾਯੈ ਨਮਸ੍ਤੇਸਾਯੈ ਨਮਸ੍ਤੇਸਾਯੈ ਨਮੋ ਨਮਃ ।
ਦਧਾਨਾ ਕਪਾਭ੍ਯਮਕ੍ਸ਼ਮਾਲਕਮਣ੍ਡਲੁ ॥
ਦੇਵੀ ਪ੍ਰਸੀਦਤੁ ਮਯਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਣ੍ਯਨੁਤ੍ਤਮਾ ।
- ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਅਬੀਰ, ਗੁਲਾਲ, ਫੁੱਲ, ਫਲ, ਲੌਂਗ ਆਦਿ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਗੰਨਾ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਜੇਕਰ ਗੰਨਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਤਾਂ ਗੁੜ ਜਾਂ ਖੰਡ ਵੀ ਚੜ੍ਹਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਰਤੀ ਕਰੋ।
ਦੇਵੀ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਨੀ ਦੀ ਆਰਤੀ
ਜੈ ਅੰਬੇ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ ਮਾਤਾ। ਜੈ ਚਤੁਰਾਨਨ, ਪ੍ਰਿਆ ਸੁੱਖਦਾਤਾ।
ਬ੍ਰਹਮਾ ਜੀ ਕੇ ਮਨ ਭਾਤੀ ਹੋ। ਗਿਆਨ ਸਭੀ ਕੋ ਸਿਖਲਾਤੀ ਹੋ।
ਬ੍ਰਹਮਾ ਮੰਤਰ ਹੈ ਜਾਪ ਤੁਮਹਾਰਾ । ਜਿਸ ਕੋ ਜਪੇ ਸਕਲ ਸੰਸਾਰਾ।
ਜੈ ਗਾਇਤਰੀ, ਵੇਦ ਕੀ ਮਾਤਾ। ਜੋਕ ਮਨ ਨਿਸ ਦਿਨ ਤੁਮਹੇ ਧਿਆਤਾ।
ਕਮੀ ਕੋਈ ਰਹਿਣੇ ਨ ਪਾਏ। ਕੋਈ ਵੀ ਦੁੱਖ ਸਹਿਣੇ ਨ ਪਾਏ ।
ਉਸਕੀ ਵਿਰਤੀ ਰਹੇ ਠਿਕਾਨੇ। ਜੋ ਤੇਰੀ ਮਹਿਮਾ ਜਾਣੇ।
ਰੁਦਰਾਕਸ਼ ਕੀ ਮਾਲਾ ਲੇਕਰ। ਜਪੇ ਜੋ ਮੰਤਰ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇਕਰ।
ਆਲਸ ਛੋੜ ਕਰੇ ਗੁਣਗਾਨ । ਮਾਂ ਤੂੰਮ ਉਸਕੋ ਸੁੱਖ ਪਹੁੰਚਾਣਾ।
ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ, ਤੇਰੋ ਨਾਮ। ਪੂਰਨ ਕਰੋ ਸੱਭ ਮੇਰੇ ਮੇਰੇ ਕਾਮ।
ਭਗਤ, ਤੇਰੇ ਚਰਨੋਂ ਕਾ ਪੁਜਾਰੀ। ਰੱਖਣਾ ਲਾਜ ਮੇਰੀ ਮਹਤਾਰੀ।
ਦੇਵੀ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ ਦੀ ਕਥਾ
ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ, ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਤਪੱਸਵੀ ਰੂਪ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਜਨਮ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਧੀ ਪਾਰਵਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਨਾਰਦ ਮੁਨੀ ਦੇ ਕਹਿਣ 'ਤੇ, ਉਸਨੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਤਪੱਸਿਆ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਤਪੱਸਿਆ ਕਾਰਨ, ਉਸ ਨੂੰ ਤਪਸਵਿਨੀ ਜਾਂ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਠਿਨ ਤਪੱਸਿਆ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਬਿਨਾਂ ਕੁਝ ਖਾਧੇ ਪੀਤੇ ਕਠੋਰ ਤਪੱਸਿਆ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਮਹਾਦੇਵ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕੀਤਾ। ਉਸਦੀ ਤਪੱਸਿਆ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ, ਉਸਦੇ ਇਸ ਰੂਪ ਦੀ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ, ਮਾਂ ਦੇ ਇਸ ਰੂਪ ਦੀ ਪੂਜਾ ਉਸਦੇ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਅਤੇ ਸਮਰਪਣ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੱਚੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਕੋਈ ਵੀ ਟੀਚਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਅਨੁਸਾਰ…
ਦਧਾਨਾ ਕਰ ਪਦਮਾਭ੍ਯਾਮ ਅਕ੍ਸ਼ਮਾਲਾ ਕਮਣ੍ਡਲੁ ॥
ਦੇਵੀ ਪ੍ਰਸੀਦਤੁ ਮੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਣ੍ਯਨੁਤ੍ਤਮਾ।
ਭਾਵ ਦੇਵੀ ਦਾ ਰੂਪ ਬਹੁਤ ਕੋਮਲ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਮਾਲਾ ਅਤੇ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਕਮੰਡਲ ਹੈ। ਉਹ ਚਿੱਟੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਨ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਮਾਂ ਦੁਰਗਾਜੀ ਦਾ ਇਹ ਦੂਜਾ ਰੂਪ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਧ ਯੋਗੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਦੀਵੀ ਫਲ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਗਤੀ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਅੰਦਰ ਤਪੱਸਿਆ, ਤਿਆਗ, ਨੈਤਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸੰਜਮ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਜੀਵਨ ਦੇ ਔਖੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਨ ਕਰਤੱਵ ਦੇ ਮਾਰਗ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹਟਦਾ।
ਮਾਤਾ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ ਦੇਵੀ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਉਹ ਹਰ ਥਾਂ ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦੁਰਗਾ ਪੂਜਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੂਪ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸਾਧਕ ਦਾ ਮਨ ‘ਸਵਾਧੀਸ਼ਥਾਨ’ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਮਨ ਵਾਲਾ ਯੋਗੀ ਉਸਦੀ ਕਿਰਪਾ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦੇ ਹੋਰ ਲਾਭ
1. ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਚਿੱਟੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਕੇ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਔਰਤਾਂ ਚਾਹੁਣ ਤਾਂ ਪੀਲੇ ਕੱਪੜੇ ਵੀ ਪਹਿਨ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
2. ਇਸ ਦਿਨ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਜਦੋਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕੇ ਕਰੋ।
3. ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਵਸਤੂ ਵੀ ਮਾਤਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
4. ਇਸ ਦਿਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਲਈ ਦੇਵੀ ਸਰਸਵਤੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭ ਹਨ।
5. ਇਸ ਦਿਨ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗਰੀਬ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਤੈਅ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਪਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਵਿਆਹ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਪਰੋਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ, ਭਾਂਡੇ ਆਦਿ ਭੇਟ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।