ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜ ਪੰਕਜ ਜੈਨ ਨੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ’ਲਾਅ ਕਨਕਲੇਵ 2024’ ’ਚ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਕਰਤੱਵਾਂ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੀਤੀ ਅਪੀਲ
ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭੱਟੀ
- ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ’ਚ ਦਰਜ ਆਪਣੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਕਰਤੱਵਾਂ ਦੀ ਕਰਨ ਪਾਲਣਾ, ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕਰ ਕੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਕਰਨ ਸੇਵਾ : ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜ ਪੰਕਜ ਜੈਨ
- ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜ ਪੰਕਜ ਜੈਨ ਨੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ’ਲਾਅ ਕਨਕਲੇਵ 2024’ ’ਚ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪੇਸ਼ੇ ’ਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕਤਾ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ’ਤੇ ਪਾਇਆ ਚਾਨਣਾ
- ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ’ਲਾਅ ਕਨਕਲੇਵ 2024 “ਬਿ੍ਰਜਿੰਗ ਥਿਊਰੀ ਐਂਡ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਦਾ ਕੀਤਾ ਆਯੋਜਨ
- ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ’ਚ ਲਾਅ ਕਾਨਕਲੇਵ 2024 ਦਾ ਕੀਤਾ ਆਯੋਜਨ, ਲਾਅ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਭਿਆਸ ’ਚ ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਰੁਝਾਨਾਂ ਅਤੇ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨਾਂ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤੇ ਸਾਂਝੇ
ਮੋਹਾਲੀ, 26 ਅਕਤੂਬਰ 2024- ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਸੀਯੂ) ਨੇ ਸ਼ਨਿੱਚਰਵਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ “ਲਾਅ ਕਨਕਲੇਵ 2024“ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਥੀਮ “ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਰਗ; ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਭਿਆਸ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਕਨਕਲੇਵ“ ’ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ, ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੈਕਟੀਸ਼ਨਰ ਆਪਣਾ ਬੌਧਿਕ ਗਿਆਨ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਤੇ ਲਾਅ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ’ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਸੀ।
ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜ ਜਸਟਿਸ ਪੰਕਜ ਜੈਨ ਨੇ ਸੀਯੂ ਦੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਲੀਗਲ ਸਟੱਡੀਜ਼ (ਯੂਆਈਐੱਲਐੱਸ) ਵੱਲੋਂ ਆਯੋਜਿਤ ਲਾਅ ਕਨਕਲੇਵ ’ਚ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਵਜੋਂ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਜਦਕਿ ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਹੋਰ ਪਤਵੰਤਿਆਂ ’ਚ ਸੀਨੀਅਰ ਵਕੀਲ (ਹਾਈ ਕੋਰਟ) ਪਵਨ ਕੁਮਾਰ ਮੁਤਨੇਜਾ, ਸੀਨੀਅਰ ਵਕੀਲ (ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ) ਪ੍ਰਦੀਪ ਰਾਏ ਜੋ ਇੰਡੀਆ ਲੀਗਲ ਰਿਸਰਚ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਇੰਡੀਆ ਲੀਗਲ ਏਡ ਸੈਂਟਰ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹਨ, ਰਮਨ ਅਗਰਵਾਲ, ਸੀਈਓ ਅਤੇ ਜੁਪੀਟਿਸ ਜਸਟਿਸ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀਜ਼ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ, ਵਕੀਲ ਨੀਲਮ ਰਾਠੌਰ, ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ, ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਫਾਰ ਕਨਫਲਿਕਟ ਰੈਜ਼ੋਲਿਊਸ਼ਨ, ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਸੀ. ਯੂ. ਦੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਪ੍ਰੋ. (ਡਾ.) ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਮੰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਲਾਅ ਕਾਨਕਲੇਵ 2024 ਦੇ ਉਦਘਾਟਨੀ ਸੈਸ਼ਨ ’ਚ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੁੱਖ ਭਾਸ਼ਣ ’ਚ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਜਸਟਿਸ ਪੰਕਜ ਜੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪੇਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਬਹਿਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਕੋਲ ਪਹਿਲਾ ਗੁਣ ਸ਼ਾਂਤ ਦਿਮਾਗ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਤੁਹਾਡੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ, ਉਹ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਤੇ ਨਿੱਜੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲੜਾਈ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੌਂਸਲੇ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਰਹੋ।
ਦੂਜਾ ਵਿਚਾਰ ਦੀ ਸਪਸ਼ਟਤਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਜਿਸ ਕਾਨੂੰਨ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਨਜਿੱਠ ਰਹੇ ਹਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਗੁਣ ਹੈ-ਇਹ ਇੱਕ ਜੀਵੰਤ ਚੀਜ਼ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਨਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਤੁਹਾਡਾ ਮਨ ਸਾਫ਼ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਲਝਣਾ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਤੀਜਾ, ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਜੋਂ ਸਫਲ ਹੋਣ ਲਈ, ਇੱਕ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਬਣੋ। ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿਓ, ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ, ਵਾਜਬ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ, ਜਿਸ ’ਚ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਹੋਣੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
“ ਅੰਤ ’ਚ, ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ਕਿ ਸਮਾਜ ’ਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਮੌਲਿਕ ਕਰਤੱਵਾਂ ਬਾਰੇ ਆਰਟੀਕਲ 51ਏ, ਇਸ ਲਈ ਆਰਟੀਕਲ 51ਏ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਢੁਕਵਾਂ ਕਰਤੱਵ ’ਕਲਾਜ਼ ਜੇ’ ਹੈ ਜੋ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ’ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਅਤੇ ਸਮੂਹਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮਤਾ ਲਈ ਯਤਨ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਕਰਤੱਵ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨਿਰੰਤਰ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ’ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇ। ਇਸ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਹ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਵੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤੁਸੀਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ।“ਜਸਟਿਸ ਪੰਕਜ ਜੈਨ ਨੇ ਲਾਅ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ’ਚ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਕਨਕਲੇਵ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਆਯੋਜਿਤ ਤਕਨੀਕੀ ਸੈਸ਼ਨ ’ਚ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਹਿਲੂਆਂ, ਸਿੱਖਿਆ ’ਚ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਖੇਤਰ ’ਚ ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਰੁਝਾਨਾਂ ਬਾਰੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ, ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੈਕਟੀਸ਼ਨਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਆਪਣੇ ਮੁੱਖ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਵਕੀਲ ਪਵਨ ਕੁਮਾਰ ਮੁਤਨੇਜਾ, ਜੋ ਕਿ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਅਡੀਸ਼ਨਲ ਐਡਵੋਕੇਟ ਜਨਰਲ ਹਨ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਪੇਸ਼ਾ ਕੋਈ ਸੇਵਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤੇ ਇੱਕ ਵਕੀਲ ਦਾ ਕੰਮ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲਾਅ ਕਾਲਜ ’ਚ ਲਾਅ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ’ਚ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ’ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। “ਆਪਣਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਪੱਸ਼ਟ ਰੱਖੋ ਤੇ ਮੰਜ਼ਿਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਆਪਣਾ ਨਕਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਕਰੋ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ ਅਤੇ ਗਾਹਕ ਪ੍ਰਤੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦਿਖਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਗਾਹਕ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਖੜੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ, ਦਲੇਰ ਪਰ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਬਣੋ। ਕੰਮ ’ਚ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਤੁਹਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ।
ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ’ਚ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰਦਿਆਂ, ਰਮਨ ਅਗਰਵਾਲ, ਜੋ ਕਿ ਏਰੇਨ ਆਈਟੀ ਸਲਿਊਸ਼ਨਜ਼ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਸੀਈਓ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਵੀ ਹਨ ਅਤੇ ਅਗਰਵਾਲ ਰਮਨ ਐਂਡ ਐਸੋਸੀਏਟਸ ਚਾਰਟਰਡ ਅਕਾਊਂਟੈਂਟਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁਕੱਦਮੇਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪੇਸ਼ੇ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਆਊਟਸੋਰਸਿੰਗ ਦੇ ਰਾਹਾਂ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਏਡੀਆਰ ਭਵਿੱਖ ਹੈ; ਸਾਲਸੀ ਅਤੇ ਵਿਚੋਲਗੀ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਬਦਲਵੇਂ ਵਿਵਾਦ ਹੱਲ ਵਿਧੀ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗੀ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਅਦਾਲਤਾਂ ਤੇ ਜੱਜਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੰਬਿਤ ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ’ਚ ਹੋਰ 300 ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਲ ਲੱਗਣਗੇ। ਇਸ ਲਈ ਏਡੀਆਰ ਵਿਧੀ ਨੂੰ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਚੋਣ ਬਣਾਓ।
ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਵਕੀਲ ਪ੍ਰਦੀਪ ਰਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਅਭਿਆਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣਾ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ’ਚ ਸਿਵਲ, ਅਪਰਾਧਿਕ, ਸਾਲਸੀ ਜਾਂ ਵਿਚੋਲਗੀ ’ਚ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤੇ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਟਿ੍ਰਬਿਊਨਲ (ਐੱਨਸੀਐੱਲਟੀ) ਡੀਆਰਟੀ ਅਤੇ ਆਈਪੀਆਰ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੌਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਲਸੀ ਅਤੇ ਵਿਚੋਲਗੀ ਵੀ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਲ-ਦਰ-ਸਾਲ ਸਿੱਖਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜੀਵਨ ’ਚ ਹੋਰ ਸਮਾਜਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਫਾਰ ਕਨਫਲਿਕਟ ਰੈਜ਼ੋਲੂਸ਼ਨ, ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਮੀਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਕੀਲ ਨੀਲਮ ਰਾਠੌਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਸਰਕਾਰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਿਚੋਲਗੀ (ਆਰਬਿਟਰੇਸ਼ਨ) ਦਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾਉਣ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਜੁੜਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਿੱਜੀ ਵਿਚੋਲਗੀ (ਆਰਬਿਟਰੇਸ਼ਨ) ਅਜੇ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੰਸਥਾਗਤ ਵਿਚੋਲਗੀ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਆਰਬਿਟਰੇਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ 70 ਫੀਸਦ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਮਲੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਰਾਤਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।